BAGUIO CITY – Former rebel Alyas Ka-Balyer shared his journey of recruitment, hardship, and surrender during the Kapihan sa Bagong Pilipinas media forum at the Department of Interior and Local Government – Cordillera Administrative Region (DILG-CAR) on March 17, 2025.
“Siyak ni Ka-Balyer, alyas Balyer…Maysa ak nga kabataan nga na-recruit ditoy siyudad ti Baguio. Na-recruit ak iti Anakbayan idi 2011-2012.”
Ka-Balyer shared that he never finished elementary school, which made him vulnerable to recruitment by Anakbayan.
“Dinanas ko met adtoy agra-rally, agpukkaw-pukkaw dita kalsada, dita Session Road,” he added. “Napanak kadi padasen daytoy biag ti NPA. Siyak met nga ubing, isu nga nakibarkada ken da. Idi, kasla inudamaya da met, isu nga napanak idjay nga nakinambatas idiay NPA.”
He described the hardships of being part of a rebellion and the consequences of leaving it.
“Halos 7 years ak idiay nagyan. Ket idiay kuma pitong taon ko, napanunot ko nga nagrigat gayam ti biag ti NPA. Kaasi dagiti ubbing nga na-recruit—dagiti nga panawen nga narikna da ti rigat, bannug, puyat, kin bisin, ken iliw iti pamilya,” he said. “Isu nga idi 2019-2020, napanunot ko nga agawid ditoy Baguio. Ket siyempre, gapu iti kinidandanag ko, masursuro mi met ti NPA. Isursuro da kaniami nga nu bumaba kami, sugurin da kami. Ket mabalin kanu nga matiliw da kami, kasuhan da kami, torture da kami pay kanu—kasdiay ti imbaga da.”
Fearing for his life, Ka-Balyer surrendered to the Philippine National Police (PNP). He recalled the experience:
“Ngem idi immay ak ditoy, adda dagiti am-ammu, kakailyan nga pulis. Isu da ti nangipalawag kaniami iti proseso daytoy, ken kasano ti ag-surrender. Mayat met, naawatak. Isu nga napan ak ken da, intalub ko ti bagik ken da. Idiay nga panawen, nariknak nga mayat gayam ti agnaed ditoy. Sayang diay pitong tawen nga nagyan ak idiay bantay. Isu nga kasdiay.”
He reflected on his past decisions, realizing the difficulties he endured and the importance of being with family.
“Adda ti kasla naadal ko—nga madi daytoy sinurot ko nga organisasyon. Napadasak ti kinrigat, ken napanunot ko nga mayat gayam ti kakuyog ti pamilya. Ken siyempre, adda met ti agbabawi nga napan idiay.”
Ka-Balyer also highlighted the struggles of young rebels, many of whom never had the chance to return.
“Kaasi dagiti kabataan nga nakitak idiay—napadak nga kabataan—isu kuma nga naka-eskwela da piman. Natay da… Natay da iti sakit, natay da iti labanan. Sayang dagiti kabataan. Umanay kami nga nakapadas iti kasdiay,” he lamented. “Isu nga ti advice ko met laeng kadagitoy nga kabataan, kasdiay kuma… Husto daytoy napadasan mi, nga naulaw kami. Kasla nga naibalay iti kaniyong idiay bantay. Tapno awan kuma manen ti maawis kadagitoy nga grupo. Tapno kasta, ket haan ak nga layon nga ikulong iti ayan tayo ditoy Cordillera, ditoy Pilipinas kuma.”
Through his testimony, Ka-Balyer hopes to prevent others from experiencing the same hardships he endured, urging the youth to choose a path that leads to education, family, and a brighter future. By Gian Laddit
